Jak mógłby wyglądać świat bez dyktatu zysku?

 

Tematem Karawany są pytania – zadaniem Karawany jest umożliwienie przedstawicielom całej ludzkości przedyskutowania tych pytań i, jeśli to możliwe, znalezienia na nie odpowiedzi. Istotą
pytań nie jest to, jak można coś poprawić w istniejących warunkach, ale co musi się zmienić w warunkach w ogóle, zwłaszcza w materialnych relacjach zależności między ludźmi:
Czy zaopatrzenie w żywność wszystkich ludzi na świecie byłoby wykonalne, gdyby nie zarabiali na tym żadni udziałowcy? Czy budowano by szpitale, drogi i szkoły, samochody, samoloty i zabawki, gdyby nie zarabiali na nich gracze giełdowi?  Jak funkcjonowałyby banki, gdyby nie było już odsetek? Jak zmieniłaby się własność, gdyby nie było już dziedziczenia?

• Woda jest najważniejszym środkiem przetrwania. Po trzech dniach bez wody każdy człowiek umiera. Stworzono warunki materialne, aby każdy człowiek mógł mieć wodę pitną. Mimo to 70% ludzkości nie ma dostępu do wody pitnej, dlatego każdego dnia niezliczone rzesze ludzi, zwłaszcza dzieci, umierają z powodu brudnej wody: Co jest tego powodem? Czy można to zmienić? Jak można to zmienić? Dlaczego nie jest to najważniejszy priorytet wszystkich polityków?
• W jaki sposób można zapewnić dostęp do wody pitnej wszystkim 8 miliardom ludzi?
• Na świecie jest dziś wystarczająco dużo żywności, przestrzeni, wiedzy, technologii, aby wyżywić 8 miliardów ludzi, ale ułamek procenta ludzi posiada niewyobrażalnie dużo, a ogromna większość ludzi prawie nic. Czy jest to “natura ludzka”? Chciwość nielicznych? Lęki egzystencjalne? Nawet jeśli w przeszłości były one może uzasadnione, to czyż nie stały się już dawno zbędne?
• Jak możemy zapewnić 8 miliardom ludzi wystarczającą ilość pożywienia, dach nad głową i możliwość rozwoju zgodnie z ich talentami bez narażania się na represje?

*

• Zmieniając świadomość wszystkich ludzi, można by z dnia na dzień zmienić te sprzeczności: Jaki charakter miałaby mieć ta inna świadomość? Jak można rozwinąć tę inną świadomość? Jak można to osiągnąć?
• Czy ludzie bogaci musieliby “zrezygnować” z “przywilejów”, czy też staliby się po ludzku bogatsi?
• Jaka jest rola religii, które domagają się równości ludzi, ale przez tysiące lat nie były w stanie jej urzeczywistnić? Czy wynika to z ich roszczenia do wyłącznej reprezentacji?
• Czy idea sprawiedliwości nie jest jeszcze wystarczająco jasno rozwinięta?
• Co spowodowało, że model socjalizmu nie sprawdził się?
• Czy struktury republiki radzieckiej miałyby sens jako forma organizacji politycznej?
• Czy po dotychczasowych doświadczeniach wybory stały się przestarzałe poprzez głosowanie?
• Czy powrót do pierwotnego greckiego systemu wyborów przez losowanie miałby sens?
• Czy istnieją być może zupełnie nowe sposoby głosowania i podejmowania decyzji, które rzeczywiście odpowiadałyby życzeniom i potrzebom ludzi, być może z pomocą technologii informatycznych?
• Co konkretnie oznacza sformułowanie “wolność jest zawsze wolnością drugiego”? Gdzie są granice?
• Jaki jest charakter struktury komunikacyjnej między ludźmi, która uniemożliwia dominację ludzi nad ludźmi?
• Jak możemy przekonać obecnych spekulantów, że lepiej by było, gdyby wykorzystali swoją władzę i zasoby do stworzenia humanitarnego świata?
• Jak można skłonić odpowiedzialnych, wpływowych ludzi do przemyśleń? Czy naprawdę są tak pozbawieni empatii, że nie rozumieją tej potrzeby?

*

• Przemieszczanie się jest podstawową potrzebą człowieka, wyrazem jego wolności: ale czy samochód jest podstawową potrzebą człowieka?
• Jak wyglądałyby rozsądne środki transportu? Jakich warunków wymaga ich optymalne wykorzystanie?
• Jeśli podróżowanie, poznawanie innych ludzi, kultur i krajów to podstawowe potrzeby człowieka: Jak można je zaspokoić, nie niszcząc środowiska?
• Czy sensowna byłaby aplikacja, która koordynowałaby wszystkie żądania przemieszczania się w taki sposób, że nie byłyby już potrzebne rozkłady jazdy, ale gdy tylko tyle i tyle osób chce jechać w tym samym kierunku, aplikacja organizuje środek transportu i jego operatora, umożliwiając wszystkim dotarcie do celu – czy też byłby to nowy pomysł rodem z horroru, nawet jeśli wszystkie dane byłyby natychmiast usuwane, aby nikt nie mógł ich nadużywać?
• Jeśli tylko jedna, a nie wiele konkurujących ze sobą firm produkowałaby samochody, niezliczona liczba wysoko wykwalifikowanych informatyków mogłaby wykonywać inną pracę: jakie użyteczne rzeczy mogliby produkować?
• Jakie są czyste koszty materiałowe drogiego BMW/BENZ/AUDI/VW itd.
• Ile milionów ton stali, ile pracy i czasu pracy można by zaoszczędzić, gdyby produkowano tylko dziesięć procent samochodów?

*

• Jak definiują się produkty zbędne?
• Ile energii zużywa się na produkcję zbędną?
• Czy kwestia elektrowni jądrowych zniknie sama z siebie, ponieważ staną się one niepotrzebne, gdy przestaniemy wytwarzać zbędne produkty?
• Jak rozpoznać produkty, które zostały wymyślone głównie po to, by zarabiać pieniądze?
• Jak rozpoznać produkty, które są wyłącznie użyteczne?

*

• W jaki sposób powstałyby krzesła, pomidory, samochody, szpitale, instytuty nauczania itp., gdyby nie zarabiał na nich nikt, kto nie jest zaangażowany w proces pracy?
• Jak oblicza się wynagrodzenie, jeśli żadna osoba z zewnątrz nie zarabia na pracy osoby, która ma być wynagradzana, nie współpracując z nią? Wysiłek, trening, czas, wiek, potrzeby, z zabawą czy bez itd.
• O ile niższe byłyby ceny i o ile wyższe byłyby płace, gdyby nikt, kto nie pracuje, nie pomagał zarabiać?
• Czy ktoś kiedyś widział, żeby pieniądze “pracowały” w pocie czoła?

*

• Jakie potrzeby są właściwe, a jakie niewłaściwe?
• Od czasu wynalezienia ogólnoświatowej sieci można by obliczyć, jakie potrzeby mają wszyscy ludzie we wszystkich miejscach na świecie i jak można by je zaspokoić w najprostszy sposób: jak wyglądałyby programy do tego służące, które nie służyłyby, jak w przypadku Google’a, Amazona i innych firm, zyskom ich właścicieli i których wyniki nie służyłyby do sugerowania fałszywych, zbędnych potrzeb? Kto mógłby i chciałby je zaprogramować?

*

• Jeśli konsumpcja jest satysfakcją zastępczą, to co ją zastępuje? Brak komunikacji, seksu, satysfakcjonującej pracy itp.
• Jak uświadomić sobie, że konsumpcja jest substytutem, i w ten sposób uczynić ją zbędną?
• W jaki sposób można przekształcić ideę konkurencji w taką, która nie wypiera innych, ale raczej wzajemnie inspiruje konkurentów?

*

• Jak można uniknąć żywności produkowanej w fabrykach, zawierającej nadmierne ilości cukru, soli i minimalne dawki uzależniających trucizn, które uzależniają i powodują choroby?
• Czy naprawdę konieczne jest krojenie sera w plastry, umieszczanie plastikowej folii między każdym plastrem i pakowanie go w małe opakowania, aby był dostępny dla konsumentów?
• Ile wysiłku wymaga samodzielne wykonanie takiej pracy i zrobienie zakupów z naczyniem?
• Dlaczego “sos jabłkowy z mango” jest dostępny w małych słoiczkach, które wymagają dużego nakładu pracy i materiałów, mimo że każdy może sam zrobić go o wiele smaczniejszego?
• Wszyscy znają ludzi, którzy lubią przygotowywać takie rzeczy i którzy lubią rozdawać nadwyżki, a każdy sam ma miłośników, których nadwyżki lubi rozdawać: jak można by zorganizować taką wymianę wśród 8 miliardów?
• Ile czasu zaoszczędzisz, jeśli kupisz słoik zamiast samodzielnie przygotowywać jego zawartość?
• Czy ten czas jest tak ważny, że trzeba zaakceptować wady produkcji przemysłowej? Skąd bierze się ta rzekoma presja czasu?
• Ile materiału, czasu i wysiłku można by zaoszczędzić, gdyby takie słoiki nie były już dostępne w sprzedaży?
• Jak można zaprojektować i zorganizować etykietowanie i dystrybucję świeżej żywności, nie produkując niezliczonych opakowań kartonowych, plastikowych, szklanych czy ceramicznych z kosztowną reklamą?
• Czy to wszystko nie mogłoby wyglądać o wiele bardziej atrakcyjnie, zabawnie i różnorodnie, gdyby poszczególni producenci zrealizowali to w swoich środowiskach?
• Warstwa ozonowa zanika, głównie z powodu wysokiego spożycia mięsa. Czy istnieją inne przyczyny tego spożycia, oprócz uzależnienia od mięsa i chęci zysku jego producentów?
• Na całym świecie prowadzi się badania nad alternatywnymi rozwiązaniami dla mięsa: w jaki sposób można zmienić sposób myślenia w kierunku zmniejszenia ilości mięsa?

*

• Co można by produkować zamiast broni? Zabawki dla dorosłych? Parki rozrywki? Samochody wyścigowe i tory wyścigowe dla miłośników motoryzacji? Co jeszcze?
• Ile osób jest zaangażowanych w ten obszar produkcji? Jakie specjalne umiejętności posiadają? W jakich innych dziedzinach można je wykorzystać?
• Interdyscyplinarne ­zespoły naukowców mogłyby opracować plan, ile czasu potrzeba na zamknięcie przemysłu obronnego i w jakie alternatywne gałęzie przemysłu ­można by go przekształcić­: czy coś takiego ma sens? Jeśli tak, to w jaki sposób taki proces lub podobny mógłby być egzekwowany?

*

• Czy w ogóle należy szukać alternatywnych rozwiązań w zakresie pracy, czy też celem rozwoju technicznego nie jest właśnie uwolnienie ludzi od niegodnej pracy, aby dać im czas wolny na kształtowanie swojego życia w sposób przyjemny?
• Czy to może z powodu dyktatury zysku zamiast “bezrobotnych” tworzy się ludzi, którzy ubożeją, podczas gdy “przedsiębiorcy”, którzy nie pracują produktywnie, stają się coraz bogatsi?

*

• Reklama w ogromnym stopniu determinuje życie codzienne i jest niepotrzebna, z wyjątkiem informacji: jaka jest różnica między informacją a reklamą?
• Co reklama i opakowanie robią z ludźmi?
• Jaka jest różnica między opakowaniem niezbędnym a zbędnym?
• Jak można ograniczyć opakowania do minimum?
• Czy świat bez reklamy byłby nudny?
• Co sprawiłoby, że świat byłby kolorowy, gdyby nie było reklam? Pomalowane domy? Fasady budynków publicznych zaprojektowane przez artystów? Billboardy w miejscach publicznych, parkach i środkach transportu publicznego?
• Czy graficy, którzy zostali zwolnieni z reklamy, mogą wykorzystać swoją uwolnioną energię w tych obszarach?
• Ile wysiłku społecznego można by zaoszczędzić, gdyby wyeliminować reklamę?

*

• Ile osób na świecie ma akcje? Co ci ludzie wnoszą, jeśli chodzi o produktywną pracę dla wszystkich innych?
• Jaka część wszystkich pieniędzy na świecie istnieje w formie akcji i notowań giełdowych?
• Czy produkcja i dystrybucja produktów niezbędnych do godnego życia funkcjonowały także bez istnienia stóp procentowych, akcji i giełd oraz kontraktów terminowych na towary?

To tylko ułamek pytań, które od tej pory powinny być rozszerzone – do omówienia na Karawanie.